Trend เด่น 2024 กับ PETROMAT

เรื่องโดย ฤทธิเดช แววนุกูล

เพิ่งฉลองปีใหม่กันไปไม่นาน ก็จะเข้าเทศกาลสงกรานต์แล้ว เวลามันผ่านไปเร็วจริงๆ ครับ สำหรับปีนี้ผลกระทบจากฝุ่น PM 2.5 ดูจะรุนแรงขึ้น หลายจังหวัดของไทยโดยเฉพาะเชียงใหม่มีค่ามลพิษติดอันดับ 1 ของโลก ฝุ่นยังไม่ทันจาง ภัยร้อนก็ตามมา เพิ่งจะเดือนมีนาคม อุณหภูมิก็แตะ 40 องศาเซลเซียสกันแล้ว สอดรับกับสถานการณ์ภาวะโลกเดือดกันเลยทีเดียว สงกรานต์นี้เราจะได้เดินสาดน้ำช่วงกลางสภาพอากาศเดือดๆ พร้อมกับสูดฝุ่น PM 2.5 ไปด้วย แถมปีนี้รัฐบาลใจดีเพิ่มวันหยุดให้ 1 วัน และจัดเทศกาลต่อเนื่อง 21 วัน ให้สมกับที่องค์การยูเนสโก (UNESCO) ประกาศขึ้นทะเบียน “สงกรานต์ในประเทศไทย” ให้เป็นมรดกภูมิปัญญาทางวัฒนธรรมที่จับต้องไม่ได้ของมนุษยชาติในปีที่ผ่านมา แต่ถึงอากาศจะร้อนอย่างไรก็ตาม ต้องระวังเรื่องพายุฤดูร้อนตามที่กรมอุตุนิยมวิทยาเตือนไว้ด้วยนะครับ

เมื่อพูดถึงปี พ.ศ. 2566 ที่ผ่านมา มีเทคโนโลยีและนวัตกรรมใหม่ที่เกิดขึ้นและกลายเป็นกระแส (Trend) ของปี พ.ศ. 2567 อยู่หลายเรื่อง ดังนั้น ผมขอคัดและรวบรวม Trend ที่เด่นๆ ที่น่าจะมีผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตของพวกเราในอนาคตมาดังนี้

1. ปัญญาประดิษฐ์ (Artificial Intelligence) หรือ AI ตั้งแต่บริษัท OpenAI ได้เปิดตัว ChatGPT ในปี พ.ศ. 2566 ส่งผลให้เกิด Trend การนำ AI เข้ามาช่วยในงานด้านต่างๆ อย่างต่อเนื่อง บริษัทยักษ์ใหญ่ด้านไอทีต่างทุ่มงบประมาณมหาศาลในการพัฒนา AI ของตัวเองเพื่อสู้ศึกในครั้งนี้ อย่างไรก็ตามยังมีข้อถกเถียงกันในสังคมเกี่ยวกับการใช้ AI เนื่องจากในด้านหนึ่ง AI สามารถช่วยให้มนุษย์สามารถทำงานที่ซับซ้อนและใช้เวลานาน ให้สำเร็จในเวลาที่รวดเร็ว แต่อีกด้านหนึ่งก็มีคำถามถึงด้านจริยธรรม การละเมิดข้อมูลส่วนบุคคล การแพร่กระจายข้อมูลที่ไม่ถูกต้อง ความเสี่ยงและปัญหาที่จะตามมา ตลอดจนความกังวลต่อการสูญเสียงานและอาชีพ ซึ่งจากข้อมูลหลายแหล่งที่ผมได้รวบรวมมา ปี พ.ศ. 2567 น่าจะมีข้อกำหนดที่เป็นสากลสำหรับ AI เกิดขึ้น สำหรับข้อกังวลที่ว่า AI จะมาแทนที่คนนั้น ยังไม่น่ากังวล แต่คนที่ใช้งาน AI เป็น จะเข้ามาแทนที่คนที่ใช้งาน AI ไม่เป็นมากกว่า และควรพัฒนาทักษะที่ AI ทำไม่ได้ ให้เกิดความเชี่ยวชาญ เพื่อเตตรียมพร้อมสำหรับอนาคตต่อจากนี้ไป

2. ความยั่งยืน (Sustainability) โจทย์เรื่องความยั่งยืนเป็น Trend ต่อเนื่องมาหลายปีและยังเป็น Trend หลักที่ทั่วโลกให้ความสนใจต่อไปในอนาคต สืบเนื่องจากภาวะโลกร้อน ภาวะโลกรวน จนถึงภาวะโลกเดือดในปัจจุบัน ซึ่งในอนาคตจะใช้ชื่อว่าอะไรก็ตาม แต่ที่แน่นอนคือการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศของโลกทวีความรุนแรงและรวดเร็วขึ้นเรื่อยๆ สาเหตุมาจากปัจจุบันอุณหภูมิเฉลี่ยโลกสูงกว่าค่าเฉลี่ยยุคก่อนอุตสาหกรรม (ปี พ.ศ. 2393-2443) ประมาณ 1.2 องศาเซลเซียส ถึงแม้อุณหภูมิเฉลี่ยที่เพิ่มขึ้นมาเหมือนจะน้อยนิดเดียว แต่ถ้าอุณหภูมิเฉลี่ยเพิ่มถึง 4 องศาเซลเซียส มนุษย์ทุกคนรวมถึงสิ่งมีชีวิตต่างๆ จะอยู่บนโลกไม่ได้ ดังนั้น จึงเกิดข้อตกลงปารีสที่กำหนดแนวทางให้ทุกประเทศลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เพื่อจำกัดการเพิ่มขึ้นของอุณหภูมิโลกในศตวรรษนี้ไม่ให้เกิน 2 องศาเซลเซียส ส่งผลให้ตั้งแต่นโยบายระหว่างประเทศ นโยบายของภาครัฐ ความสนใจของภาคเอกชน แนวทางการวิจัยและพัฒนา ตลอดจนความต้องการความต้องการของผู้บริโภค ต่างมีความชัดเจนและมุ่งสู่ความยั่งยืน เกิดการนำแนวนโยบายเศรษฐกิจ BCG มาใช้ (BCG in Action) เกิดการใช้สินค้าให้เกิดประโยชน์สูงสุดตามหลักการเศรษฐกิจหมุนเวียน การใช้พลังงานทดแทน เซลล์แสงอาทิตย์ การใช้วัตถุดิบชีวภาพ ผลิตภัณฑ์จากพลาสติกชีวภาพ การบริหารจัดการขยะ คาร์บอนเครดิต เทคโนโลยีการกักเก็บคาร์บอน การปล่อยก๊าซเรือนกระจกสุทธิเป็นศูนย์ (Net Zero Emission) ยานยนต์ไฟฟ้า (EV Car) เทคโนโลยีด้านการกักเก็บพลังงาน แบตเตอรี่ สมาร์ตกริด (Smart Grid) เป็นต้น โดยเรื่องความยั่งยืนนี้ PETROMAT ได้ให้ความสำคัญมาอย่างยาวนาน มีโครงการวิจัยและผลงานวิจัยที่เกี่ยวเนื่องจำนวนมาก ปัจจุบัน PETROMAT ได้สร้างศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญ (Hub of Talents) ในด้านวัสดุยั่งยืนเพื่อเศรษฐกิจหมุนเวียน (Sustainable Materials for Circular Economy) โดยได้รับงบประมาณสนับสนุนจากสำนักงานการวิจัยแห่งชาติ (วช.) เพื่อเป็นศูนย์รวมผู้เชี่ยวชาญจากทั้งในและต่างประเทศ จากทั้งภาคการศึกษา ภาครัฐ ภาคเอกชน และภาคสังคม ร่วมกันขับเคลื่อนประเทศด้วยวิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม

3. สุขภาพและการแพทย์ “อโรคยา ปรมาลาภา” ความไม่มีโรคเป็นลาภอันประเสริฐ ยังเป็นความจริงอยู่เสมอ ดังนั้น Trend เรื่องสุขภาพและการแพทย์จึงไม่เคยล้าสมัย ปัจจุบันคงไม่มีใครตีกรอบสุขภาพและการแพทย์เป็นเพียงแค่ยารักษาโรคยามเจ็บป่วยเท่านั้น การเลือกทานอาหาร การรักษาสุขอนามัย การออกกำลังกายเพื่อให้มีสุขภาพและรูปร่างที่ดี ตลอดจนการศัลยกรรมความงาม ต่างเป็นเรื่องที่ผู้คนให้ความสำคัญ ประกอบกับเหตุการณ์โควิด-19 และสถานการณ์การเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Ageing Society) ในหลายประเทศรวมถึงประเทศไทย ส่งผลให้ธุรกิจด้านสุขภาพและการแพทย์เติบโตอย่างมากในปัจจุบัน และมีเทคโนโลยีต่างๆ ที่ถูกนำมาใช้ประโยชน์อย่างมากเช่นกัน อย่างธุรกิจอาหารเสริมต้องใช้เทคโนโลยีในการสกัดสารที่มีประโยชน์ เทคโนโลยีด้านบรรจุภัณฑ์ หรือการนำ AI เข้ามาช่วยด้านการแพทย์ เช่นการจำลองภาพหน้าตาหรือรูปร่างก่อนการทำศัลยกรรม การใช่ AI ควบคุมการปรับที่นอนเพื่อป้องกันแผลกดทับสำหรับผู้ป่วยติดเตียง เป็นต้น สำหรับ PETROMAT ก็มีการพัฒนางานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพและการแพทย์มาอย่างต่อเนื่อง อาทิ

    • Ultra We: กล่องห่วงใย ไร้เชื้อด้วยยูวี เครื่องฆ่าเชื้อด้วยรังสียูวีซี ซึ่งผ่านการรับรองมาตรฐาน AS 1807.23-2000 มีประสิทธิภาพในการฆ่าเชื้อโรค รวมทั้งเชื้อไวรัสโรคโควิด-19
    • BBOX กล่องขนส่งโลหิตอัจฉริยะ ด้วยเทคโนโลยีตรวจวัดและติดตามอุณหภูมิภายในกล่องแบบเรียลไทม์ ทำให้โลหิตได้รับการเก็บรักษาไว้อย่างมีคุณภาพ ตามมาตรฐาน WHO
    • HPV Smart Sensor เซนเซอร์ตรวจคัดกรองมะเร็งปากมดลูกในราคาประหยัด
    • CEA Cancer Marker อุปกรณ์ตรวจวัด CEA ซึ่งเป็นสารบ่งชี้มะเร็ง โดยอุปกรณ์สามารถวิเคราะห์ผลผ่านคอมพิวเตอร์และโทรศัพท์ อีกทั้งมีระบบซอฟต์แวร์พร้อมใช้ในคลินิก
    • GermGuard วัสดุปิดแผลที่สามารถรองรับแรงกดทับและยับยั้งเชื้อแบคทีเรีย ด้วยนวัตกรรมวัสดุโฟมผสมสารฆ่าเชื้อแบคทีเรีย
    • GermGuard NanoXan Filter ชุดแผ่นกรองอากาศเคลือบสารอันมีฤทธิ์ต้านแบคทีเรียและไวรัสบางชนิด สำหรับใช้เป็นไส้กรองหน้ากากอนามัยแบบผ้า ไส้กรองในเครื่องช่วยหายใจ ฯลฯ เพื่อกรองฝุ่น PM 2.5 และป้องกันเชื้อโรคในอากาศ
    • Antimicrobial Spray สเปรย์ทำความสะอาดมือและพื้นผิววัสดุ โดยไม่ต้องล้างออก ด้วยส่วนผสม Carbon Quantum Dot ซึ่งสามารถฆ่าเชื้อโรค และยับยั้งการเจริญเติบโตของแบคทีเรียและไวรัสบางชนิดได้ยาวนานกว่า 24 ชั่วโมง
    • eLectroPatch แผ่นแปะผิวหนังสำหรับการนำส่งยา ซึ่งควบคุมการปลดปล่อยตัวยาได้ภายใต้สนามแม่เหล็กและสนามไฟฟ้า ใช้เพื่อบรรเทาอาการปวดกล้ามเนื้อ หรือบำบัดแผลติดเชื้อ เบาหวาน ฯลฯ
    • HApZeo ผลิตภัณฑ์สำหรับล้างผักผลไม้ ช่วยขจัดสารกำจัดศัตรูพืช และสารเคมีตกค้างอื่นๆ
    • การพัฒนาและออกแบบวัสดุสำหรับผลิตภัณฑ์แผ่นรองเท้าเพื่อสุขภาพ

ในปี พ.ศ. 2567 นี้ Trend ทั้ง 3 เรื่อง ถูกยกขึ้นมาพูดในหลายเวทีเสวนาหลายแห่ง หรือแม้แต่นโยบายภาครัฐก็ให้ความสำคัญต่อ Trend ดังกล่าวเช่นกัน เห็นได้จากการที่รัฐบาลเร่งผลักดันร่างพระราชบัญญัติบริหารจัดการเพื่ออากาศสะอาด หรือ พ.ร.บ. อากาศสะอาด และผ่านวาระที่ 1 ด้วยเสียงเห็นชอบ 443 ไม่เห็นชอบ 0 ไม่ลงคะแนน 1 เมื่อไม่นานมานี้ หรือจากงบประมาณด้านวิทยาศาสตร์ วิจัยและนวัตกรรม ที่สนับสนุนในหัวข้อที่เกี่ยวข้องกับการเขียนโค้ด (Coding) การใช้ประโยชน์จาก AI การลดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม Net Zero Emission รวมถึงด้านการแพทย์ นอกจากนี้ ยังมี Trend อื่นๆ ที่น่าสนใจอีกมาก เช่น การเกษตร อาหาร สัตวเลี้ยง เครื่องสำอาง สมุนไพร ระบบการขนส่ง ฯลฯ ซึ่งท่านผู้อ่านสามารถติดตาม Update ได้จาก PETROMAT Today Online หรือช่องทางสื่อสารต่างๆ ของ PETROMAT ได้ครับ

ศูนย์ความเป็นเลิศด้านเทคโนโลยีปิโตรเคมีและวัสดุ
อาคารวิจัยจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ชั้น 7 ห้อง 705/1
254 ซอยจุฬาฯ 12 ถนนพญาไท แขวงวังใหม่ เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร 10330
  02 2184141-2
  petromat@chula.ac.th